De 7-daagse opleiding psychiatrie in de gehandicaptenzorg bestaat uit zeven interactieve contactdagen van 10.00 tot 16.00 uur.

• Najaarseditie: 27 september, 11 oktober, 8 november, 22 november, 6 december, 13 december en 10 januari (allemaal vrijdagen)
• Voorjaarseditie 2025: 7 maart, 21 maart, 4 april, 11 april, 9 mei, 23 mei en 13 juni (allemaal vrijdagen)
• Najaars editie 2025: 19 september, 3 oktober, 31 oktober, 7 november, 21 november, 12 december en 19 december (allemaal vrijdagen)

Tijdens alle dagen is er naast de theorie veel ruimte voor de praktijk. Je kunt voor elke opleidingsdag op voorhand casuïstiek indienen via Lotte van Beek.

Onderstaand vind je het programma in hoofdlijnen. Let op: de inhoud van de opleiding is gelijk maar de volgorde van het programma kan per editie verschillen.

Dag 1 - Inleiding in de psychiatrie
Jan van Stek, psychiater VGGnet en zelfstandig consulent psychiater in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Carmen van Bussel, zelfstandig orthopedagoog en GZ-psycholoog

• Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van psychiatrie in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking?
• Hoe leer je anders kijken naar psychiatrische problematiek van jouw cliënten?
• Welke verschillen in uitingsvormen zijn er tussen verschillende niveaus van verstandelijke beperkingen?
• Bij welke syndromen is er vaak sprake van psychiatrische problematiek?

Dag 2 - Angst en angststoornissen
Carmen van Bussel, zelfstandig orthopedagoog en GZ-psycholoog
Antonie Boom, casemanager en trainer rondom cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag en eigenaar Facet trainingen

• Waar ligt de grens tussen angstig zijn en het hebben van een angststoornis?
• Hoe vaak komen angststoornissen voor bij mensen met een verstandelijke beperking?
• Verschillende typen angststoornissen
• Welke factoren spelen bij mensen met een verstandelijke beperking een rol in het ontstaan van angststoornissen?
• Welke signalen in het dagelijks functioneren wijzen op een angststoornis?
• Hoe kunnen angststoornissen worden gediagnosticeerd en behandeld?
• Praktische handvatten voor het omgaan met cliënten met een angststoornis

Dag 3 - Autisme en psychose
Rens Evers, psychiater Koraalgroep bij het Koraal Consultatie Team (KCT) en onderzoeker Universiteit Maastricht
Chris Baetsen, casemanager, binnen de behandeldienst en het ambulant autisme team, bij Stichting
Daelzicht

• Wat zijn de kenmerken van een autisme spectrum stoornis en hoe ziet dat er in de praktijk uit?
• Hoe voorkom je dat jouw cliënten overprikkeld raken? En hoe ga je om met de erbij voorkomende gedragsproblemen?
• Praktische handvatten voor de begeleiding voor cliënten autisme. 
• Is een psychose een symptoom van een onderliggend probleem of moet het als een aparte stoornis worden gezien?
• Welke signalen wijzen op een psychose?
• Hoe herken je een psychose bij mensen met een (ernstige) verstandelijke beperking of autisme?
• Hoe onderscheid je een psychose van onbegrepen gedrag?
• Indien iemand psychotisch is, hoe ga je daar het beste mee om?
• En hoe ga je om met cliënten die psychotisch lijken, maar het niet zijn?
• Welke behandelmogelijkheden zijn er voor iemand die psychotisch is en hangt dat af van het niveau van de cliënt?
• Hoe creëer je een veilige leefomgeving, zodat iemand minder snel ontspoort in iets wat op een psychose lijkt?

Dag 4 - Stemmingsstoornissen
Jan van Stek, psychiater VGGnet en zelfstandig consulent psychiater in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Antonie Boom, casemanager en trainer rondom cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag en eigenaar Facet trainingen

• Wanneer is er sprake van een stemmingsstoornis?
• Wat is het verschil tussen bipolaire stoornissen en depressieve stoornissen?
• Welke oorzaken kunnen aan het ontstaan van een stemmingsstoornis ten grondslag liggen?
• Hoe herken je een stemmingsstoornis bij jouw cliënt?
• Welke behandelmogelijkheden zijn er?
• Hoe zorg je voor een veilige omgeving voor jouw cliënt?
• De begeleidingsstijl aanpassen aan de cliënt.

Dag 5 - Persoonlijkheidsstoornissen en hechting
Rens Evers, psychiater Koraalgroep bij het Koraal Consultatie Team (KCT) en onderzoeker Universiteit Maastricht
Chris Baetsen, casemanager, binnen de behandeldienst en het ambulant autisme team, bij Stichting
Daelzicht

• Welke verschillende persoonlijkheidsstoornissen zijn er?
• Hoe herken je borderline of een antisociale persoonlijkheidsstoornis bij jouw cliënten?
• Praktische handvatten voor de begeleiding van cliënten met persoonlijkheidsstoornissen
• Hoe verloopt een normaal hechtingsproces?
• Wanneer spreken we van een verstoord hechtingsproces en wanneer van hechtingsproblematiek of -stoornissen?
• Wat zijn de gevolgen van onveilige hechting bij mensen met een verstandelijke beperking?

Dag 6 - Psychofarmacagebruik
Jan van Stek, psychiater VGGnet en zelfstandig consulent psychiater in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

• Welke medicatie wordt vaak voorgeschreven? Wat is de werking van deze medicatie?
• Welke bijwerkingen geven medicatie en hoe herken je deze bijwerkingen bij jouw cliënt?
• Psychofarmacagebruik – wanneer wel en wanneer niet?
• Psychofarmaca bij probleemgedrag
• Het belang van multidisciplinair samenwerken bij het afbouwen van medicatie
• Hoe bouw je medicatie af? En met welke factoren moet je hierbij rekening houden?

Dag 7 - Verslaving
Marion Kiewik, PhD, gedragswetenschapper De Twentse Zorgcentra
Louise Kemna, GZ-psycholoog Aveleijn

• Wanneer is er sprake van een game-, gok-, alcohol- of drugsverslaving?
• Welke signalen wijzen op een verslaving?
• Hoe ga je het gesprek aan bij vermoedens van verslaving?
• Hoe motiveer je jouw cliënt om in behandeling te gaan? 
• Bij welke ondersteuning zijn cliënten met een triple diagnose gebaat?
• Welke behandelmogelijkheden zijn er?
• Wat kan er preventief gedaan worden om verslaving te voorkomen?
• Is het zinvol om strenge regels omtrent middelengebruik te hanteren?