Tref jij weleens cliënten met een eetprobleem, of mensen die niet tevreden zijn met hun gewicht? Dan kun je twee dingen doen. Je kan ze uitleggen waarom over- of ondergewicht ongezond is en vertellen over de gevolgen op de lange termijn. Of je stelt belangstellende vragen zonder een oordeel te vellen, waardoor ze zelf tot die inzichten komen.  

Hilde Jans is voorstander van deze laatste techniek: motiverende gespreksvoering. Hoe je die techniek toepast, leert ze je tijdens de tweedaagse cursus ‘Motiverende gespreksvoering’. Kan je niet zo lang wachten? Lees dan snel verder, want in dit interview licht Hilde alvast een tipje van de sluier op, over het toepassen van motiverende gespreksvoering.  

Laten we veranderen
Hilde is psycholoog en werkt sinds 2007 als zelfstandige onder de naam ‘Cambiamo’, Italiaans voor ‘laten we veranderen’. Ze vertelt: “Na mijn studie psychologie heb ik me eigenlijk altijd beziggehouden met gedragsverandering. Ik vind dat een heel boeiend onderwerp en heb mezelf er daarom verder in verdiept en in doorontwikkeld.  

Omdat ik het leuk vind om mijn kennis en expertise hierover binnen verschillende bedrijven in te zetten, ben ik uiteindelijk voor mezelf begonnen. Vanuit mijn bedrijf geef ik trainingen in persoonlijke ontwikkeling, waaronder motiverende gespreksvoering, coaching en leiderschap. Op die manier houd ik me veel bezig met de positieve kant van de psychologie – mensen helpen om te groeien, daar krijg ik energie van.”  

Oplossingsgericht denken werkt niet
Maar mensen motiveren om te veranderen, is lang niet zo makkelijk als het klinkt. Hilde vertelt: “Als een cliënt naar je toekomt met een probleem, zijn wij als zorgverleners vaak geneigd om direct met een oplossing te komen. Dat is menselijk, wij zijn nu eenmaal oplossingsgericht ingesteld. Toch werkt dat vaak niet. De cliënt doet in zo'n geval niks met die oplossing – tot grote frustratie van de zorgverlener. Zij denken dan: ‘Waarom leg je een probleem bij me neer, als je niet openstaat voor de oplossing?’  

Dit werkt frustrerend voor jezelf, maar ook voor je cliënten. Want jij denkt dat je niet doordringt of dat je cliënten niet gemotiveerd zijn, terwijl zij zich niet gehoord en begrepen voelen. Op dat moment haken cliënten ook vaak af en vervallen ze weer in hun oude patronen. En dat is nou net wat je juist probeert te voorkomen.”  

Opbouwen in kleine stapjes
Hoe komt dat nou? Hilde legt uit: “Als zorgprofessionals gaan we vaak te snel. Jij wil toewerken naar die oplossing, terwijl de cliënt daar nog helemaal niet aan toe is. Door het toepassen van motiverende gespreksvoering, leer je om hiermee anders om te gaan. Door het inzetten van deze techniek, stel je belangstellende vragen aan je cliënten. Vragen die hen laten inzien waarom ze graag wíllen veranderen – want daar ligt de kern. 

Het is belangrijk dat de cliënt zelf de voordelen ziet die de verandering met zich meebrengt en de nadelen van de huidige situatie. Daarnaast moeten ze zelf mogelijkheden zien om die verandering door te voeren. Ze moeten erop vertrouwen dat ze het in zich hebben. Tegelijkertijd is het ook belangrijk om reële doelen te stellen, want een té grote stap kan niet. Dan falen je cliënten, wat natuurlijk demotiverend werkt. Daarom deel je samen het proces op in kleine stapjes. Die bouw je vervolgens steeds verder uit.” 

Motiverende gespreksvoering
Maar dat is niet het enige, vervolgt ze. “Samen met je cliënten ga je op zoek naar hun onderliggende motivatie. Waarom wil iemand afvallen of aankomen? Waarom wil iemand gezonder eten? Vaak zit daar een dieperliggende reden onder, bijvoorbeeld omdat Henks dochter gaat trouwen en hij wil er goed uitzien wanneer hij haar weggeeft. Of misschien wil Marga gezonder gaan leven omdat ze graag zwanger wil raken.  

Dan focus je niet direct op de ‘hoe’, maar vooral op de ‘waarom’. Heb je die reden te pakken? Zorg dan dat je cliënten die intrinsieke motivaties uitspreken en dat ze erover blijven praten. Ga erover in gesprek en stel vragen. Zorg dat je cliënten een sterke motivatie en redenering hebben, zoals: ‘Ik wil gezond genoeg zijn om mijn kindje te dragen, daarom moet ik mijn lichaam de voedingsstoffen geven die het nodig heeft.’ Alles wat zij namelijk zélf zeggen, is een stuk meer waard dan wanneer jij het zou zeggen.”  

Zelfreflectie en een open blik
Dát is motiverende gespreksvoering. "Wanneer je dit inzet bij je cliënten, is het goed om voortdurend te reflecteren op jezelf. Hoe pakte je het gesprek aan? Waarom werkte dat wel of niet? Wat kun je volgende keer anders doen? Daarnaast is het belangrijk om niet te oordelen, maar je cliënten juist met een open blik te benaderen. Nieuwsgierigheid en oordeelloosheid zijn belangrijk. 

Daarnaast is het belangrijk om cliënten ook autonomie geven: ze willen ruimte voelen om zelf hun probleem aan te pakken – of niet. Want als ze dat niet willen, is dat ook hun beslissing. Het is dan aan jou om te zeggen: ‘Je bent hier nog niet aan toe, dat geeft niet. Waarom is dat zo?’ Zo geef je ze die ruimte maar blijf je ze ook prikkelen.” 

De cursus
Dit is natuurlijk enkel nog het tipje van de ijsberg van motiverende gespreksvoering. Wil jij weten hoe je dit toepast in verschillende situaties uit de praktijk? Daar gaat Hilde verder op in tijdens de cursus ‘Motiverende gespreksvoering bij gewichts- en eetproblemen’. “Tijdens de cursus behandelen we natuurlijk de basis van motiverende gespreksvoering, waaronder de achterliggende theorie. Maar er is ook veel tijd om ermee te oefenen. Zo creëer je inzichten en ontdek je wat jouw valkuilen zijn of juist waar je kwaliteiten liggen en hoe je die nog efficiënter inzet." 

Meld je aan
Kan jij niet wachten om dieper in deze techniek te duiken? Meld je dan aan voor de tweedaagse cursus ‘Motiverende gespreksvoering’. Tijdens deze twee dagen vertelt Hilde je álles over deze techniek en behandelt ze casuïstiek die jij en je mede-cursisten meebrengen vanuit de praktijk.