09:00 - Ontvangst met koffie, thee en uitreiking congresmap

09:30 - Opening door dagvoorzitter
Ysbrand van der Werf, hoogleraar functionele anatomie bij Amsterdam UMC, neurowetenschapper, auteur 'Iedereen slaapt', voorzitter Nederlandse vereniging voor Slaap-Waak Onderzoek

• De functie van slaap
• Wat gebeurt er in onze hersenen als we slapen?
• Biologische klok - hoe wordt slaap geregeld?
• Veranderingen in slaap in relatie tot de leefijd

10:00 - Slaapstoornissen in de praktijk
Tom van Mierlo, kinderarts Ziekenhuis Gelderse Vallei

• Wanneer is er sprake van een onderliggende slaapstoornis?
• Prevalentie van slaapstoornissen bij jongeren: wat komt vaak voor en wat wil je niet missen in de diagnostiek van slaapproblemen en –stoornissen bij jongeren?
• Gedragsmatige oorzaken en lijdensdruk van jongeren met slaapproblemen en -stoornissen
• Afwegingen in de behandeling van slaapstoornissen bij jongeren: gedragsadviezen versus medicatie inzet

10:45 - Koffie- en theepauze

11:00 - Slaaphygiëne en slapeloosheid
Karin van Rijn, GZ-psycholoog en somnoloog binnen het expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde SEIN

• Wat is gezonde slaaphygiëne? Aandachtspunten en valkuilen
• Invloed van gamen, social media en overig beeldscherm gebruik in de slaapkwaliteit bij jongeren
• Wanneer is er sprake van insomnie? En wat zijn de gevolgen betreft cognitieve functionering bij jongeren?
• Wat zijn handvatten voor de behandeling met cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGT-I)

11:45  - Slaapproblematiek bij autisme en ADD/ADHD
Shalini Soechitram, kinder- en jeugdpsychiater en somnoloog Dr. Leo Kannerhuis, bestuurslid vereniging Kind & Slaap

• Wat is de relatie tussen slaapproblemen en autisme of ADHD/ADD?
• Impact van slaapproblemen op psychiatrische problematiek bij jongeren en adolescenten: aandachts-, emotieregulatie- en gedragsproblemen
• (Psycho-)farmacologische behandelmogelijkheden van slaapproblemen bij jongeren met autisme en ADD/ADHD.

12:30 - Lunchpauze

13:30 - Wat betekent een slaapstoornis voor de patiënt?
Hanneke Weelink, moeder van narcolepsiepatiënt

• De zoektocht naar de diagnose en de behoefte aan begeleiding
• Impact van de slaapstoornis voor de persoon en zijn omgeving

14:00 - Afsluiting plenaire programma door de dagvoorzitter

14:15 - Koffie- en theepauze

14:30 - 16:00 In de middag kun je kiezen uit één van de onderstaande verdiepingssessies:

A- Chronotherapie bij slaap-waakritmestoornissen bij jongeren
Marijke Gordijn, chronobioloog, eigenaar Chrono@Work

Een extreem late slaapfase, ook wel vertraagde slaap-waakritmestoornis genoemd (DSWPD), komt vaak voor bij jongeren, waarbij het hoogste percentage gezien wordt bij jongeren rond 20 jaar. Naast deze stoornis vallen, onder de categorie ‘circadiane ritme slaap-waakstoornissen’ (CRSWD), ook andere slaap-waakritmestoornis die om een gepersonaliseerde chronotherapeutische aanpak vragen. De voorkeursbehandeling waarbij vooral lichtbehandeling (en donker), eventueel aangevuld met een juiste dosis melatonine, op de correcte tijd de toegepast moet worden. In deze workshop gaan we kennis opdoen om de CRSWD-jongeren te herkennen en hands-on een plan maken om jongeren met een vertraagde slaap-waakritme of non-24h -stoornis te behandelen of escaleren te voorkomen.

B- Behandeling van nachtmerriestoornis en NREM parasomnie bij jongeren
Karin Janssens, ontwikkelingspsycholoog en somnoloog binnen het Slaap-waakcentrum SEIN in Zwolle en secretaris van de Vereniging Kind&Slaap

Nachtmerries (REM-parasomnie) bij jongeren komen vaker voor dan gedacht. Het hebben van frequente nachtmerries kan grote impact hebben op de slaap van jongeren. Ze durven niet meer goed te gaan slapen of verder te slapen, waardoor zich een slaaptekort opbouwt. Vaak is er schaamte om deze klachten te bespreken. Daarnaast blijft een deel van de jongeren ook na de jonge kinderjaren last houden van slaapwandelen en nachtangsten (NREM-parasomnie). Op de puberleeftijd kan dit leiden tot sociale problemen, doordat jongeren door angst of schaamte moeite hebben om ergens te logeren. Tijdens deze workshop wordt stilgestaan bij het bespreekbaar maken van deze klachten met jongeren. Ook wordt inzicht gegeven in het diagnosticeren van REM en NREM-parasomnie en het onderscheid maken tussen beide. Tot slot wordt naast slaaphygienische tips en ontspanningsoefeningen ingegaan op aanvullende behandelmethoden, zoals imagenaire rescripting therapie, EMDR of hypnotherapie.

C- Slaapstoornissen bij psychiatrische (ontwikkelings-)stoornissen - de verdieping
Shalini Soechitram, kinder- en jeugdpsychiater en somnoloog Dr. Leo Kannerhuis, bestuurslid vereniging Kind & Slaap

Psychiatrische (ontwikkelings-)stoornissen en gedragsproblemen bij jongeren gaan vaak gepaard met een verstoorde slaap. Chronische slapeloosheid (insomnia) op jonge leeftijd leidt weer tot een verhoogd risico op depressie en andere psychiatrische ziekten. Bij psychische stoornissen is het moeilijk oorzaak en gevolg te onderscheiden. Wanneer richt jij je bij de behandeling primair op de psychiatrische stoornis en wanneer is het een slaapprobleem? Wat weten we over effectieve preventie en interventie? Tijdens deze interactieve sessie gaan we in op bovenstaande vragen en zoeken we gezamenlijk naar praktische handvatten om deze kennis in praktijk te brengen.

Voor alle sessies heb je de mogelijkheid eigen casuïstiek voor te leggen. Casuïstiek graag vooraf aanleveren via e.herraez@medilex.nl