Heb jij wel eens een tachtig jaar oude vrouw ontmoet met ADHD? Of een hoogbejaarde man met autisme? Je denkt misschien van niet – want zo'n stoornis, die dooft toch uit met de jaren? Op hoge leeftijd hebben ze daar vast geen last meer van. Arjan Videler ziet dat anders. Als psychotherapeut, GZ-psycholoog en wetenschappelijk onderzoeker is hij veel bezig met persoonlijkheids- en ontwikkelingsstoornissen bij ouderen.  

“Wanneer het aankomt op psychische problemen, werden ouderen vroeger vaak over het hoofd gezien.” Daardoor lopen ze op latere leeftijd tegen veel problemen aan, waaronder onbegrip en frictie tussen de cliënt en hun verzorgers of behandelaars. Om dit te voorkomen, vraagt Arjan meer aandacht voor dit belangrijke aspect van de ouderenzorg. Dat doet hij tijdens de cursus ‘Complexe psychiatrie in de ouderenzorg’. Wil je alvast meer weten over zijn blik op dit onderwerp? Lees dan verder.  

Uit de hand gelopen hobby 
Hoe Arjan terecht kwam in de wereld van ouderenpsychiatrie? Hij vertelt: “Eigenlijk is het een uit de hand gelopen hobby. Ik realiseerde me dat er wetenschappelijk nog weinig bekend was over psychiatrie bij ouderen. Ik ben me daarin gaan verdiepen en uiteindelijk zat ik er zó diep in, dat ik gepromoveerd ben in de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen.”  

Inmiddels is hij een echte expert in het onderwerp: hij werkt bij GGz Breburg binnen de ouderenpsychiatrie en zette een eigen topklinisch centrum op voor persoonlijkheids- en ontwikkelingsstoornissen bij senioren: PersonaCura. Daarnaast doet hij wetenschappelijk onderzoek, is hij senior onderzoeker aan de Tilburg University én schreef hij samen met met Rosalien Wilting het boek ‘Met de Jaren’ over het inzetten van behandelingen bij ouderen met psychische problematiek.  

ADHD en ASS herkennen & diagnosticeren  
Eén van de onderwerpen waar hij zich mee bezighoudt, is ontwikkelingsstoornissen. “De diagnose ADHD of autisme werd vroeger niet zo vaak gesteld als nu, daardoor zijn veel ouderen eerder in hun leven verkeerd gediagnosticeerd. Zij kregen bijvoorbeeld het label ‘depressie’, zonder dat er werd gekeken naar de onderliggende problematiek.  

Daarbij komt dat veel mensen met ADHD of autisme pas écht last krijgen van deze stoornissen op het moment dat zij met pensioen gaan, of wanneer hun lichaam achteruitgaat. Maar op zo’n moment wordt die stoornis vaak niet herkend óf niet gediagnosticeerd. En dat is lastig, want dan kun je ze ook niet verder helpen.”  

Bejaarden kun je óók behandelen 
Een veelvoorkomende opvatting in de ouderenpsychiatrie is dat een behandeling bij mensen op leeftijd geen nut meer heeft. “Schematherapie is een populaire behandeling die vaak wordt ingezet bij persoonlijkheidsstoornissen. Maar nog onvoldoende bij ouderen. Er heerste namelijk een opvatting dat deze psychotherapie niet goed meer zou werken bij ouderen – maar ik kwam er al snel achter dat dit niet waar is. Oók ouderen hebben vaak baat bij een behandeling.” 

Psychiatrische problematiek bij ouderen 
Zorgspecialisten die werkzaam zijn in de ouderenzorg, zijn vaak opgeleid in het behandelen van en omgaan met somatische klachten en dementie. “Kennis over psychiatrie is er vaak wel, maar minder uitgebreid. En dat terwijl het erg vaak voorkomt! Wanneer een team aan verzorgers of behandelaars zich zorgen maakt om óf irriteert aan een bepaalde cliënt, speelt daar vaak meer. Op dat moment is het de uitdaging om te onderzoeken wat er aan de hand is en wat je eraan kan doen”, legt Arjan uit. 

Cursus complexe psychiatrie in de ouderenzorg 
Om dat proces makkelijker te maken, geeft Arjan – samen met Willy Garenfeld – de vierdaagse cursus ‘Complexe psychiatrie in de ouderenzorg’. “Verdieping in deze psychische problematiek is in de ouderenzorg net zo belangrijk als de somatische problematiek. Tijdens de cursus duiken we dieper in depressies bij ouderen en hoe je die herkent en behandelt. We kijken naar het signaleren en behandelen van psychotische stoornissen en leren meer over neuropsychiatrie.  

Ook kijken we naar persoonlijkheidsstoornissen en autisme en hoe je die herkent en bejegent bij een oudere doelgroep. Want op het moment dat hier meer kennis over én begrip voor is, kunnen we ons samen inzetten om eventuele onbegrip en frictie te voorkomen. En daarmee ook de kwaliteit van leven voor deze doelgroep hoog te houden.”  

Meld je aan voor de cursus  
Werk jij als specialist of psycholoog in de ouderenzorg en wil je meer weten over het onderwerp ouderenpsychiatrie? Meld je dan aan voor de cursus van Arjan. 

Ben je verpleegkundige of verzorger en leer je graag meer over dit onderwerp? Ook dan hebben we speciaal voor jou een cursus. Bekijk ‘m hier!