Als zorgverlener wil je je voornamelijk bezighouden met je cliënten. Waar je vaak níét op zit te wachten? Complexe regels rondom privacy en het delen van gegevens, die soms vooral gemaakt lijken om jou het leven zuur te maken. Want tja: één verkeerd woord en er kan zomaar een tuchtklacht aan je broek hangen.  

Jeffrey Groen is werkzaam als advocaat gezondheidsrecht bij Holla. Hij vertelt: “Iedereen weet dat je als zorgverlener een geheimhoudingsplicht hebt. Maar in welke situaties je die plicht mag – of móét – doorbreken, dat is vaak minder duidelijk.” Welke tips hij heeft voor zorgprofessionals om hier op een juiste manier mee om te gaan? Hij vertelt het in dit interview.  

Passie voor de zorg 
Hoe Jeffrey beland is in de juridische wereld? Hij legt uit: “Ik twijfelde nog tussen een geneeskunde- en rechtenstudie. Uiteindelijk koos ik voor die laatste, maar mijn passie voor de zorg bleef. Ik besloot daarom om een master gezondheidsrecht te volgen aan de UvA. In de juridische wereld, is dat écht een vak apart. Inmiddels ondersteun ik patiënten en zorgprofessionals op juridisch gebied, maar verzorg ik ook cursussen over de wet- en regelgeving en leer ik zorgprofessionals hiermee om te gaan.”  

Gat tussen wetgeving en werkvloer 
Vind jij dat de wet- en regelgeving rondom privacy en het delen van gegevens onnodig complex is? Je bent niet de enige. Jeffrey legt uit: “Veel zorgprofessionals vinden dat de wet- en regelgeving niet goed aansluit op de praktijk. En om eerlijk te zijn: dat is ook zo. De juridische wereld is op bepaalde vlakken totaal verschillend van de zorgpraktijk. Maar dat neemt niet weg dat het belangrijk is om wél compliant te zijn. Want tja, één verkeerd woord kan resulteren in klachten en ontevreden patiënten.”  

Vervelende situaties 
Een voorbeeld van zo’n ontevreden patiënt? Daar hoeft Jeffrey niet lang over na te denken. Hij vertelt: “Het gebeurt vaak dat een instantie vraagt om medische informatie van je patiënt of cliënt. Dat kan een bedrijfs- of verzekeringsarts zijn, maar ook een re-integratiebegeleider, het UWV, de gemeente of de Belastingdienst. Ook keuringsartsen van het CBR vragen vaak informatie op bij behandelaren, wanneer zij een rijbewijskeuring uitvoeren.  

Zo nam een keuringsarts laatst nog contact op met de psychiater van een man, om wat informatie op te vragen. De keuringsarts stelde vragen over de diagnose en medicatie, maar ook of de psychiater vond dat hij geschikt was om te rijden. De psychiater heeft die vraag – gelukkig – niet beantwoordt. Die beslissing valt namelijk onder de verantwoordelijkheid én deskundigheid van de keuringsarts. Had hij zijn mening wel gegeven? Dan kan het voorkomen dat een patiënt of cliënt zijn behandelaar aanklaagt, als hij denkt dat die mening het proces heeft beïnvloed.” 

Praktische handvatten 
Gelukkig zijn er vijf ‘basisregels’ waarmee je veel van dit soort problemen voorkomt, vertelt Jeffrey. “Wanneer je als behandelaar gevraagd wordt informatie te delen over een patiënt is het als eerste is het belangrijk dat je toestemming vraagt van je patiënt om die informatie te delen. Daarnaast is het belangrijk om enkel feitelijke informatie te verstrekken – geen waardeoordelen en geen verwachtingen.  

Houd ook in je achterhoofd dat je alléén de vragen beantwoordt die ook daadwerkelijk gesteld worden. Praat ook enkel over jouw patiënt, niet over diens partner, kinderen of ouders. En houd al je communicatie schriftelijk. Mondelinge communicatie laat meer ruimte voor interpretatie én resulteert sneller in een he said, she said-situatie.”  

Cursus: Privacy en gegevensbescherming  
Maar hoe je het ook wendt of keert: het blijft een lastig onderwerp. “Daarom heb ik me als spreker aangesloten bij Medilex. Daar organiseren mijn collega Femmie en ik een ééndaagse cursus, waarin we zorgprofessionals bijpraten over hoe ze omgaan met complexe regelgeving zoals het Wgbo, de wet BIG en het AVG. Tijdens die dag behandelen we – in het kort – wat die wetten en regels inhouden én geef ik tips om daarmee om te gaan.  

De wet wordt vaak gezien als droog en theoretisch. En eerlijk is eerlijk: dat is het ook. Daarom maken wij op deze dag ook de vertaalslag naar de praktijk en behandelen we veel casuïstiek vanuit de groep. Ik raad de cursus aan álle zorgprofessionals aan, maar het is al helemaal relevant voor artsen en medisch specialisten, die toch vaak de verantwoordelijkheid voor een behandeling dragen.”  

Blijf up-to-date, meld je aan 
Wat Jeffrey verder behandelt tijdens de cursusdag? “Ik merkte de afgelopen paar dagen dat steeds meer zorgprofessionals vragen hebben bij het inzetten van AI-tools, zoals ChatGPT en Microsoft’s Copilot. Daarom voegde mijn collega hierover ook een korte introductie toe aan de module, speciaal toegespitst op de zorgpraktijk.” 

Wil jij nu ook graag op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom alle privacy- en gegevensdelingswetten? Of ben je benieuwd waarop je moet letten tijdens het gebruik van AI binnen jouw zorgpraktijk? Meld je dan aan voor de cursus ‘Privacy en gegevensbescherming’ op 2 april.